CommonJS Modules․ require և module.exports

CommonJS-ը մոդուլային համակարգ է, որը ստեղծվել է հիմնականում Node.js միջավայրի համար։ Այն թույլ է տալիս բաժանել կոդը փոքր ֆայլերի և օգտագործել դրանք միմյանց մեջ։ CommonJS-ը դարձավ de-facto ստանդարտ Node.js հավելվածներում և լայն տարածում գտավ մինչ ES Modules-ի (ESM) հայտնվելը։

CommonJS-ում յուրաքանչյուր ֆայլ հանդիսանում է առանձին մոդուլ, որն ունի իր սեփական scope։ Մոդուլը կարող է արտահանել տվյալներ, ֆունկցիաներ կամ օբյեկտներ, և դրանք կարող են ներմուծվել այլ ֆայլերում։

---

Ինչպես է աշխատում CommonJS-ը

CommonJS-ում մոդուլներ ներմուծելու համար օգտագործվում է require() ֆունկցիան, իսկ արտահանելու համար՝ module.exports օբյեկտը։

  
// greet.js ֆայլ
function greet(name) {
  return `Բարև, ${name}!`;
}

module.exports = greet;
  

  
// main.js ֆայլ
const greet = require('./greet');
console.log(greet('Անի')); // Բարև, Անի!
  

Ինչպես տեսնում ենք, greet.js ֆայլը արտահանում է greet ֆունկցիան module.exports-ի միջոցով, իսկ main.js-ում այն ներմուծում ենք require() ֆունկցիայով։

---

module.exports և exports տարբերությունը

CommonJS-ում կա երկու տարբերակ արտահանում անելու՝ module.exports և exports։ Ի սկզբանե exports-ը պարզապես հղում է անում module.exports-ին։ Սակայն պետք է զգույշ լինել․

  
// ՕՐԻՆԱԿ՝ ճիշտ օգտագործում
exports.greet = function(name) {
  return `Բարև, ${name}!`;
};
  

  
// ՕՐԻՆԱԿ՝ սխալ օգտագործում
exports = function(name) {
  return `Բարև, ${name}!`;
};
  

Երկրորդ տարբերակում exports հղումը կփոխվի այլ օբյեկտի վրա, և Node.js-ը չի իմանա, թե ինչ արտահանել։ Ուստի եթե ուզում ես ամբողջ մոդուլը արտահանել, օգտագործիր միայն module.exports։

---

CommonJS մոդուլների բնութագրիչ հատկությունները

• Սինխրոն ներմուծում — require() ֆունկցիան կատարում է ներմուծումը սինխրոն կերպով։
• Քեշավորում — մոդուլը ներմուծվելուց հետո պահվում է qեշում, այնպես որ նույն մոդուլը նորից ներմուծելիս կկանչվի արդեն գոյություն ունեցող օբյեկտը։
• Ընդհանրապես օգտագործվում է Node.js-ում — CommonJS-ն անուղղակիորեն կապված է Node.js server-side միջավայրի հետ։

---

CommonJS-ի սահմանափակումները

• Չի աշխատում Browser-ում — CommonJS մոդուլները նախատեսված են սերվերի համար և ուղղակիորեն չեն աշխատում բրաուզերում առանց Bundler-ների (օրինակ՝ Webpack)։
• Սինխրոն բնույթ — Բրաուզերում մոդուլները ավելի լավ է լինեն ասինխրոն, իսկ CommonJS-ը այդպիսի տարբերակ չի առաջարկում։

---

Եզրակացություն

CommonJS-ը առաջին լայնորեն ընդունված մոդուլային համակարգն էր JavaScript աշխարհում։ Այն հիանալի է աշխատում Node.js-ում և շարունակում է մնալ կարևոր մասը server-side հավելվածների։ Հաջորդ հոդվածում կծանոթանանք ES Modules-ին՝ modern JavaScript-ի պաշտոնական մոդուլային համակարգին։