JavaScript-ում BigInt: Ամբողջ թվերի նոր չափանիշը

JavaScript-ում երկար տարիներ ամբողջ թվերի սահմանափակությունը խնդիր էր առաջացնում մեծ թվերի հետ աշխատելիս։ Սակայն ECMAScript 2020-ը բերեց նոր տվյալների տիպ՝ BigInt, որը թույլ է տալիս աշխատել կամայական մեծությամբ ամբողջ թվերի հետ։

Այս հոդվածում կքննարկենք․

• Ի՞նչ է BigInt
• Ինչպե՞ս ստեղծել և օգտագործել
• Տարբերությունը Number-ի հետ
• Գործողություններ BigInt-ներով
• Սահմանափակումներ

---

Ի՞նչ է BigInt

BigInt-ը նոր primitive տիպ է JavaScript-ում, որը թույլ է տալիս պահել ամբողջ թվեր, որոնք շատ մեծ են, քան Number տիպը կարող է։

JavaScript-ի սովորական Number տիպը հիմքում ունի IEEE 754 դաբլ-պրեսիզիայի floating-point, և ապահովում է մինչև Number.MAX_SAFE_INTEGER (2⁵³ - 1), այսինքն՝ 9007199254740991։ Դրանից դուրս կարող են առաջանալ անճշտություններ։

    console.log(Number.MAX_SAFE_INTEGER); // 9007199254740991
    console.log(Number.MAX_SAFE_INTEGER + 1); // 9007199254740992
    console.log(Number.MAX_SAFE_INTEGER + 2); // 9007199254740992 😱

Այստեղ արդեն տեսնում ենք ճշգրտության կորուստ։

---

Ինչպե՞ս ստեղծել BigInt

BigInt-ներ ստեղծելու երկու հիմնական եղանակ կա՝

1. Ցուցիչով (literally)

    const big = 1234567890123456789012345678901234567890n;

Պարզապես ամբողջ թվին ավելացնում ենք n վերջում։

2. BigInt ֆունկցիայով

    const big = BigInt("1234567890123456789012345678901234567890");

Կարող ենք փոխանցել նաև string կամ number։

---

Գործողություններ BigInt-ներով

BigInt-ով կարող ենք կատարել հիմնական մաթեմատիկական գործողությունները՝

    const a = 1234567890123456789012345678901234567890n;
    const b = 987654321098765432109876543210987654321n;
    
    console.log(a + b); // գումարում
    console.log(a - b); // հանում
    console.log(a * b); // բազմապատկում
    console.log(a / b); // բաժանում (կլորացնում է դեպի 0)
    console.log(a % b); // մնացորդ

ՈՒշադրություն՝ BigInt-ի բաժանումը միշտ կլորացնում է դեպի 0, նույնիսկ եթե բաժանումը ունի մնացորդ։

---

Number-ը BigInt-ի հետ համատեղելիությունը

JavaScript-ը չի թույլատրում ուղղակիորեն խառնել Number-ը և BigInt-ը նույն գործողության մեջ։

    const big = 10n;
    const num = 5;
    
    console.log(big + num); //  TypeError

Եթե ուզում ենք համադրենք, պետք է միավորենք տիպերը։ Օրինակ՝

    console.log(big + BigInt(num)); 
    console.log(Number(big) + num); 

---

BigInt-ը և JSON-ը

Երբ փորձենք serialize անել BigInt-ը JSON-ով, կստանանք սխալ։

    JSON.stringify({ value: 123n }); //  TypeError

Պետք է նախ վերածենք String-ի կամ Number-ի

    JSON.stringify({ value: String(123n) }); // "{\"value\":\"123\"}"

---

Օգտակար հատկություններ

    typeof 123n; // "bigint"

Կարող ենք համեմատել BigInt և Number (եթե արժեքները համընկնում են)․

    123n == 123; // true
    123n === 123; // false (տարբեր տիպեր)

---

Սահմանափակումներ

BigInt-ները չեն աշխատում որոշ Web API-ների և DOM մանիպուլյացիաների հետ (օրինակ՝ Canvas, WebGL):

Անհնար է օգտագործել Math-ի մեթոդների հետ.

    Math.sqrt(25n); //  TypeError

Չի կարելի ունենալ BigInt-ներ դեցիմալներով․

    10.5n; //  SyntaxError