Բազային և աբստրակտ class-եր JavaScript-ում

JavaScript-ում չնայած բացակայում է abstract keyword-ը, հնարավոր է ստեղծել աբստրակտ (կիսով չափ բացակայող իրականացման) class-երի նման կառուցվածքներ։ Սա թույլ է տալիս սահմանել ընդհանուր կառուցվածք, որն օգտագործելու համար պետք է իրականացվի երեխա class-երում։

Աբստրակտ class-երի նպատակը՝ ապահովել ընդհանուր ինտերֆեյս և թողնել կոնկրետ իրագործումը երեխաներին։

---

1. Բազային class-ի ստեղծում

Սովորական base class-ում մենք կարող ենք ստեղծել մեթոդներ, որոնք կարող են վերաձևակերպվել (override) երեխաների կողմից։

class Animal { constructor(name) { this.name = name; }
speak() { console.log(${this.name} makes a sound); } }

Երեխա class-երը կարող են ժառանգել և override անել speak() մեթոդը՝ իրենց կարիքներին համապատասխան․

class Dog extends Animal { speak() { console.log(`${this.name} barks`); } }
const d = new Dog('Rex'); d.speak(); // Rex barks

---

2. Աբստրակտ class-ի իմիտացիա

Չնայած JavaScript-ը չունի աբստրակտ class-երի համար հատուկ սինտաքս, կարող ենք դրանք իմիտացնել՝ օրինակ՝ պարտադրելով որոշ մեթոդների իրականացում երեխաների կողմից։

class Shape { constructor() { if (this.constructor === Shape) { throw new Error("Abstract class 'Shape' cannot be instantiated directly."); } }
area() { throw new Error("Method 'area()' must be implemented."); } }

Սա թույլ չի տալիս անմիջապես ստեղծել Shape object․

const s = new Shape(); // Error: Abstract class 'Shape' cannot be instantiated directly.

Երեխան պետք է իրականացնի area() մեթոդը․

class Rectangle extends Shape { constructor(w, h) { super(); this.w = w; this.h = h; }
area() { return this.w * this.h; } }

const r = new Rectangle(4, 5); console.log(r.area()); // 20

Այս կառուցվածքը օգտակար է, երբ ցանկանում ես սահմանել ընդհանուր կառուցվածք՝ պարտադրելով երեխային վերագրել որոշ մեթոդներ։

---

3. Իրական ինտերֆեյսներ՝ JSDoc և ստատիկ ստուգում

JavaScript-ում բացակայում է interface, բայց կարող ենք օգտագործել JSDoc և ստատիկ գործիքներ (օր.՝ TypeScript կամ ESLint-ի հատուկ կարգավորումներ)՝ ինտերֆեյսների ստուգման համար։

Օրինակ՝

/** * @interface ShapeInterface * @method area */
/**

@implements {ShapeInterface} */ class Circle { area() { return Math.PI * 2 ** 2; } }

Այսպիսի նշումներն օգնում են IDE-ին և ստատիկ ստուգման գործիքներին ցույց տալ՝ որ class-ը պետք է համապատասխանեցվի տվյալ ինտերֆեյսին։

---

Եզրակացություն

Բազային և աբստրակտ class-երը JavaScript-ում թույլ են տալիս ստեղծել ուժեղ հիմք OOP դիզայնի համար՝ չնայած լեզուն չունի ուղղակի abstract և interface հասկացություններ։ Այս մոտեցումները նպաստում են կոդի վերահասարակեցմանը, նոր class-երի անվտանգ ավելացմանը և OOP-ի սկզբունքների պահպանմանը։

Հաջորդ մասում կխոսենք՝ SOLID սկզբունքների կիրառումը JavaScript-ի OOP-ում՝ մասնավորապես՝ ինչպես է ամեն սկզբունք կիրառվում իրական նախագծերում։

---